Please wait a minute...
图/表 详细信息
云南省两栖类物种名录修订
袁智勇, 陈进民, 吴云鹤, 李先琦, 车静
生物多样性    2022, 30 (4): 21470-.   DOI: 10.17520/biods.2021470
摘要   (4577 HTML97 PDF(pc) (3199KB)(5791)  

云南省是我国两栖类多样性最丰富的地区, 近年来受威胁的两栖类物种数显著增加, 亟需对两栖类的名录进行更新和完善。本文在《云南两栖爬行动物》的基础上, 通过收集近十余年的研究资料, 结合近年国内外最新研究结果, 确定物种有效性和分类归属, 并结合本团队野外考察数据, 对云南两栖类的物种名录和分布进行系统的整理与修订。修订后的名录共记录云南省两栖类191种, 隶属3目12科49属, 占全国两栖类种数的32.5%。自2008年以来, 云南省新增两栖类1科23属70种, 本名录修订3科31属47种; 共发现34个新种、15个中国新纪录和10个省级新纪录种, 主要集中在云南的边境地区。云南省记录45种受威胁物种, 占云南省两栖类种数的23.6%, 占全国受威胁两栖类物种数的25.6%。其中, 2种被列为极危(CR), 9种被列为濒危(EN), 34种被列为易危(VU)。名录共记录15种国家II级重点保护野生动物, 占受国家保护两栖类种数的16.0%。此外, 列入CITES附录I和附录II的分别有1种和8种, 被列为云南省极小种群物种而作为重点保护野生动物的有5种。在新名录的基础上, 本文讨论了云南省两栖类多样性与分类研究不足的类群、考察薄弱的地区、物种丰富度的格局分布以及受威胁情况, 以期对云南省未来两栖类的研究和保护工作提供依据和参考。


编号
Number
中文名
Chinese common name
学名
Scientific name
发表年份
Year
参考文献
Reference
新种 New species
小鲵科 Hynobiidae
1 稻城山溪鲵 Batrachuperus daochengensis 2020 Xiong et al, 2020
蝾螈科 Salamandridae
2 滇南疣螈 Tylototriton yangi 2012 侯勉等, 2012
3 丽色疣螈 Tylototriton pulcherrimus 2012 侯勉等, 2012
角蟾科 Megophryidae
4 黄连山掌突蟾 Leptobrachella aspera 2020 Wang et al, 2020
5 费氏掌突蟾 Leptobrachella feii 2020 Chen et al, 2020b
6 黄腺掌突蟾 Leptobrachella flaviglandulosa 2020 Chen et al, 2020b
7 雪山掌突蟾 Leptobrachella niveimontis 2020 Chen et al, 2020b
8 紫棕掌突蟾 Leptobrachella purpurus 2018 Yang et al, 2018b
9 腾冲掌突蟾 Leptobrachella tengchongensis 2016 Yang et al, 2016b
10 盈江掌突蟾 Leptobrachella yingjiangensis 2018 Yang et al, 2018b
11 腾冲拟髭蟾 Leptobrachium tengchongense 2016 Yang et al, 2016a
12 费氏角蟾 "Megophrys" feii 2018 Yang et al, 2018a
13 红股角蟾 Boulenophrys rubrimera 2017 Tapley et al, 2017
14 泸水角蟾 Boulenophrys lushuiensis 2021 Shi et al, 2021
15 腾冲齿突蟾 Scutiger tengchongensis 2019 Yang & Huang, 2019
姬蛙科 Microhylidae
16 河口小姬蛙 Microhyla hekouensis 2021 Liu et al, 2021a
叉舌蛙科 Dicroglossidae
17 陇川大头蛙 Limnonectes longchuanensis 2016 Suwannapoom et al, 2016
18 雪林棘蛙 Nanorana xuelinensis 2021 Liu et al, 2021c
蛙科 Ranidae
19 团结湍蛙 Amolops tuanjieensis 2020 Gan et al, 2020
20 孟定湍蛙 Amolops mengdingensis 2019 Yu et al, 2019c
21 文山湍蛙 Amolops wenshanensis 2018 Yuan et al, 2018
22 滇西琴蛙 Nidirana occidentalis 2020 Lyu et al, 2020
23 独龙臭蛙 Odorrana dulongensis 2021 Liu et al, 2021
树蛙科 Rhacophoridae
24 抚华费树蛙 Feihyla fuhua 2010 费梁等, 2010b
25 云南纤树蛙 Gracixalus yunnanensis 2019 Yu et al, 2019b
26 冷泉原指树蛙 Kurixalus lenquanensis 2017 Yu et al, 2017
27 杨氏原指树蛙 Kurixalus yangi 2018 Yu et al, 2018
28 盈江棱鼻树蛙 Nasutixalus yingjiangensis 2018 Yang & Chan, 2018
29 沧源灌树蛙 Raorchestes cangyuanensis 2019 Wu et al, 2019
30 勐海灌树蛙 Raorchestes hillisi 2020 Jiang et al, 2020
31 黄连山灌树蛙 Raorchestes huanglianshan 2020 Jiang et al, 2020
32 独龙灌树蛙 Raorchestes dulongensis 2021 Wu et al, 2021
33 突肛树蛙 Zhangixalus pachyproctus 2019 Yu et al, 2019a
34 弗氏树蛙 Zhangixalus franki 2020 Ninh et al, 2020
编号
Number
中文名
Chinese common name
学名
Scientific name
发表年份
Year
参考文献
Reference
云南省新纪录 New records in Yunnan Province
蝾螈科 Salamandridae
35 龙里瘰螈 Paramesotriton longliensis 2021 李波艳等, 2021
角蟾科 Megophryidae
36 藏南角蟾 Xenophrys periosa 2020 石胜超等, 2020
姬蛙科 Microhylidae
37 弄岗狭口蛙 Kaloula nonggangensis 2020 魏平凡等, 2020
叉舌蛙科 Dicroglossidae
38 川村陆蛙 Fejervarya kawamurai 2009 费梁等, 2009a
蛙科 Ranidae
39 瑶湍蛙 Amolops daorum 2020 Wu et al, 2020
40 克钦湍蛙 Amolops afghanus 2019 Lyu et al, 2019
41 北圻臭蛙 Odorrana bacboensis 2015 Wang et al, 2015
树蛙科 Rhacophoridae
42 疣灌树蛙 Raorchestes andersoni 2020 Chen et al, 2020a
43 缅甸棱皮树蛙 Theloderma pyaukkya 2020 Du et al, 2020
44 棘棱皮树蛙 Theloderma moloch 2020 Du et al, 2020
中国新纪录 New records in China
蝾螈科 Salamandridae
45 德氏瘰螈 Paramesotriton deloustali 2017 Zhang et al, 2017
46 蔡氏疣螈 Tylototriton ziegleri 2017 Jiang et al, 2017
角蟾科 Megophryidae
47 布氏掌突蟾 Leptobrachella bourreti 2018 Chen et al, 2018
48 拂晓掌突蟾 Leptobrachella eos 2018 Chen et al, 2018
49 夜神掌突蟾 Leptobrachella nyx 2018 Chen et al, 2018
50 茅索角蟾 Xenophrys maosonensis 2017 Chen et al, 2017
姬蛙科 Microhylidae
51 穆氏姬蛙 Microhyla mukhlesuri 2016 Yuan et al, 2016a
叉舌蛙科 Dicroglossidae
52 泰诺大头蛙 Limnonectes taylori 2016 Suwannapoom et al, 2016
53 清迈陆蛙 Minervarya chiangmaiensis 2019 Hui et al, 2019
蛙科 Ranidae
54 沙巴琴蛙 Nidirana chapaensis 2019 Yuan et al, 2019
55 越北臭蛙 Odorrana geminata 2012 费梁等, 2012
树蛙科 Rhacophoridae
56 浦活纤树蛙 Gracixalus quangi 2020 Liu et al, 2020
57 绿背树蛙 Zhangixalus dorsoviridis 2011 张君等, 2011
58 双色棱皮树蛙 Theloderma bicolor 2017 Hou et al, 2017
59 印支棱皮树蛙 Theloderma gordoni 2018 Qi et al, 2018
View table in article
表3 2008-2021年间描述的中国云南两栖类新种以及新纪录种
正文中引用本图/表的段落
截至2021年8月, 云南省已记录191种两栖类, 隶属3目12科49属, 占全国两栖类种数的32.5% (附录1)。其中, 蚓螈目1科1属1种(0.5%)、有尾目3科5属13种(6.8%)、无尾目8科43属177种(92.7%)。以蛙科(45种)、角蟾科(45种)、树蛙科(40种)物种居多, 占无尾目物种总数的73.3%。本研究的结果显示自2008年《云南两栖爬行动物》出版以来, 云南省新增两栖类1科23属70种, 本名录分别修订了3科31属47种的分类, 共发现两栖类34个新种、15个中国新纪录和10个云南省新纪录种, 这些新种和新纪录主要集中在云南的边境地区(图1, 表1, 表2, 表3, 附录2)。除2013年和2014年外, 云南省每年都有新增的物种, 主要集中在树蛙科(30.5%)、蛙科(16.9%)和角蟾科(28.8%) (图2)。云南省两栖类共91种为中国特有种, 占全国两栖类中国特有种总数的28.5%, 另外云南特有两栖类56种, 占云南两栖类总数的29.3%。云南的边境地区, 尤其是德宏傣族景颇族自治州、临沧市、西双版纳傣族自治州和红河哈尼族彝族自治州的物种多样性较高(图3)。
本文的其它图/表